مدیریت بحران زلزله به کمک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی (منطقه ی مورد مطالعه:منطقه 8 شهرداری تبریز)

منطقه آذربایجان به واسطه وجود گسلهای فعال متعدد در آن از جمله مناطق مستعد زلزله در کشور به شمار می رود. یک سیستم اطلاعات مکانی برای جمع آوری، ذخیره و تجزیه و تحلیل داده هایی استفاده می شود که موقعیت جغرافیایی آنها یک مشخصه اصلی و مهم محسوب شود. هدف از سیستم های اطلاعات مکانی، ارتقای عملکرد تصمیم گیران و مدیران به هنگام برخورد با مسائل نیمه ساختاریافته است. تعامل کاربران با یک سیستم کامپیوتری که در ارتباط با مجموعه ای از ابزار تحلیل داده های مکانی- توصیفی و مدلسازی مسائل تصمیم گیری مکانی قرار دارد جایگاه مهمی در سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی دارد. روش مبتنی بر فرایند سلسله مراتبی تحلیلی که توسط ساتی (1980) طرح گردید، بر پایه ی سه اصل قرار دارد: تجزیه، قضاوت مقایسه ای و ترکیب اولویتها. در این روش مقایسه های دو دویی به عنوان سبک پایه ی مورد استفاده برای اندازه گیری به حساب می آیند. از مدل ahp برای وزندهی به معیارهای ارزیابی میزان آسیب پذیری و مکانیابی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران استفاده شده است. وزنهای مربوط به معیارها و زیر معیارها با استفاده از نرم افزار expert choice محاسبه شده است. در مدل همپوشانی شاخص که از مدل های رایج جهت تلفیق لایه ها می باشد، به فاکتورهای موثر بر مکانیابی، بر اساس اهمیت و نقش آنها و با توجه به نظرات کارشناسی، وزن تعلق می گیرد. نتایج ارزیابی میزان آسیب پذیری در منطقه حاکی از آنست که 37% از منطقه دارای آسیب پذیری متوسط می باشد. نواحی نسبتا گسترده ای نیز در کلاس آسیب پذیری زیاد قرار می گیرند؛ این مکان ها اغلب در ناحیه شمال منطقه بوده و نیز به طور پراکنده در قسمتهای جنوبی منطقه دیده می شوند؛ و اینکه لزوم انجام عملیاتی چون تغییر کاربری، نوسازی ساختمان ها و کاهش تراکم جمعیت را در کوتاه مدت مشخص می کند.در نهایت 4 مکان به عنوان مکان مناسب برای برپایی پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران معرفی می گردد. جهت آمادگی در برابر زلزله لازم است که تدابیر مدیریتی برای جلوگیری از آسیب های جدی در هنگام زمین لرزه اتخاذ گردد. فرایند سلسله مراتبی تحلیلی راهگشای مناسبی برای اقدامات مربوط به فازهای مختلف مدیریت بحران می باشد. برای اجرای دقیق تر طرح ارزیابی میزان آسیب پذیری منطقه، می توان پارامترهای زمین ساختی را نیز دخالت داده و میزان جامعیت طرح را افزایش داد. ایجاد پایگاه داده جامع و به روز جهت ارزیابی میزان آسیب پذیری در برابر بحرانهای متعدد.